تازه ها
همسر و فرزندان کوروش بزرگ
درگذشت. مرگ او، کوروش را بسيار اندوهگين ساخت، به‌گونه‌اي که 7 روز عزاي عمومي اعلام شد. آنان داراي پنج فرزند (دو پسر و سه دختر) بودند.
نام پسرها کمبوجيه (به يوناني کامبوزيا و يا کامبيز) و برديا (به يوناني سِمردِس يا تنيوکسارِکس) بود.
کمبوجيه پس از پدرش کوروش به مدت 7 سال در ايران پادشاهي کرد.
برديا که از سوي پدر فرمانرواي شرق ايران شده بود، در يک توطئه‌ي مشکوک کشته شد. البته اين ماجرا ادامه يافت و در جريان به پادشاهي رسيدن داريوش بزرگ نقش عمدهاي را ايفا کرد که در کتابهاي تاريخي از آن به عنوان «شورش بردياي دروغين» ياد مي‌شود.
برديا دو دختر به نامهاي پارميس و پارميدا داشت.
نام دختران کوروش، آتوسا (هئوتسه يا هوتس) رکسانه يا رکسانا (رئوخشنه به معني روشنايي) و آرتيستونه بوده‌است.
هريک از 4 فرزند شناخته شده‌ي کوروش، به نحوي درتاريخ ايران داراي نقش تعيين‌کنندهاي بوده و از
نشانه‌ها چنين برمي‌آيدکه آنها از تربيت ويژه‌اي برخوردار بوده‌اند.
آتوسا به‌معني خوش‌اندام، يکي از برجسته‌ترين و قدرتمندترين زنان ايران باستان است. او دختر شاه
(کوروش)، خواهرشاه (کمبوجيه)، همسر شاه (داريوش) و مادر شاه (خشارياشا) بود و نقشي اساسي در آغاز جنگ ايران و يونان برعهده داشت. در کتاب «ايرانيان» نوشته‌ي آشيل نمايشنامه‌نويس 
بزرگ يوناني از وي به‌عنوان زني ميهن‌دوست، مسئوليت‌پذير، مدبر، هوشيار و همچنين مادري دلسوز، مهربان و زني نمونه و قهرمان ياد شده است. بناي کعبه زردشت در نقش رستم به دستور آتوسا ساخته شده است و آرامگاه اين بانوي آريايي در کنار همسرش «داريوش بزرگ» در نقش رستم قرار دارد.
آرتيستونا (به‌معني ستون فضيلت) نيز به همسري داريوش اول درآمد. او داراي دو فرزند به نامهاي آرشام و گئوبَرَوه بود که اين دو شاهزاده و سردار ايراني، فرمانده‌ي نيروهاي عرب و آفريقايي ايران را در جنگ با يونان برعهده داشتند.
داريوش به دليل علاقه‌ي فراوان خود به همسرش آرتيسوتا دستورداده بود تنديسي زرين (طلايي) از چهره‌ي او بسازند. با توجه به خشت‌نوشته‌هاي به دست‌آمده از تخت‌جمشيد، وي سفرهاي زيادي داشته، داراي درآمد بسيار بوده و به دليل خصلت بخشندگي خود، مهماني‌هاي زيادي ترتيب مي‌داده است. پس از مرگش تابوت وي در کنار خواهر و همسرش قرارداده مي‌شود.
پايه نگارش: رجبي،پرويز(1387) هزارههاي گمشده (جلددوم)، تهران، انتشارات توس، صص 137 و 138
