تازه ها
نانوذرات به عنوان حاملین دارو
نانوذرات به عنوان حاملین دارو
نانوذرات برای اولین بار 36 سال پیش مورد استفاده قرار گرفتند، در ابتدا از آنها به عنوان حاملین داروهای شیمیدرمانی و واکسنها استفاده میشد. نانوذرات، ذرات کلوئیدی جامد و پایداری هستند که حاوی پلیمر قابل تجزیه زیست شناختی یا مواد لیپیدی بوده و اندازه آنها بین 100 تا 1000 نانومتر متغیر است. داروها میتوانند به سطح این ذرات متصل شده، در داخل پلیمر یا لیپید آنها محبوس شوند یا در ماتریکس ذرات حل شوند.
کاربرد، مزایا و معایب
نقش مثبت نانوذرات در دارورسانی عبارتند از: قابلیت هدفگیری بهتر سلولها، آزاد شدن کنترل شده دارو، افزایش قابلیت انحلال داروها، کاهش عوارض جانبی و سمیت داروها، جذب بهتر، هدف قرار دادن بافتی خاص یا تودهای بدخیم، طولانی بودن مدت زمان تاثیر دارو و کاهش دفعات تجویز مجدد دارو، دسترسی زیستی بهبود یافته، برداشت سموم، کاهش هزینههای درمانی، افزایش پیروی بیمار از درمان و همچنین بهبود قابلیت پذیرش بیماران و غیره که با این ویژگیهای منحصر به فرد نانوذرات فرصت استثنائی برای رساندن سریع ترکیبات فعال دارویی ایجاد کرده و بنابراین میتواند از سد خونی شبکیه یا مغز، که برای بسیاری از ترکیبات غیر قابل نفوذ است، عبور کند.
دارنده فناوری، محصول تجاری شده
اولین محصول دارورسانی ذرهای به نام Abraxan جهت درمان سرطان سینه توسط شرکت آمریکایی Abraixs oncology که خود بخشی از American pharmaceutical partners بود به بازار عرضه شد. اعلان ابتدایی این شرکت در اواخر 2004 از یک طرف مقارن بود با افزایش 50 درصدی بهای سهام شرکت، از طرف دیگر با ضرورت ایجاد طبقهی جدیدی از محصولات درمانی توسط FDA همزمان بود.
شرکت آمریکایی Elan pharmaceutical Inc پیشرو در بازار نانوامولسیون است و سیستم نانوبلورسازی جهت خرد کردن ترکیبات دارویی به ذراتی در مقیاس نانومتر را ابداع کرد که بتواند جذب بیولوژیک دارو را در بیماران ارتقا بخشد. این سیستم توسط شرکت آمریکایی Wyeth pharmaceutical Inc برای داروی Rapamune جهت مهار سیستم ایمنی در خلال جراحی پیوند اعضا بکار برده شد و شرکت Merck & co Inc در آمریکا از آن داروی Emand جهت کنترل تهوع و استفراغ بعد از شیمیدرمانی با موفقیت استفاده کرد.
NanoMed یکی از شرکتهای داروسازی آمریکاست که در زمینهی دارورسانی به مغز فعالیت دارد. یکی از محصولات این شرکت نانوذرات داروی پاکلیتاکسل میباشد که جهت درمان سرطانهای مغزی کاربرد دارد. خود پاکلیتاکسل در شرایط عادی قادر به ماندن در مغز نیست و سریع از مغز به خارج رانده میشود. نانوذرات پاکلیتاکسل امکان بهبود سرطانهای مغزی را فراهم آوردهاند.
شرکت آمریکایی NanoBiotech دارای چندین محصول بر پایهی فناوری نانو برای دارورسانی است، نانوذرات مسیر یاب برای دارورسانی هدفمند با استفاده از اصلاحات سطحی آنها بوسیلهی عاملهایی که باعث اتصال به پروتئینهای خاص در بدن میشوند، مورد استفاده قرار میگیرند و ذرات را به هدف مشخص هدایت میکنند.
شرکت کانادایی Advectus بر روی تجاریسازی یک روش اختراعی منحصر به فرد برای درمان تومورهای مغزی با استفاده از فناوری نانو فعالیت میکند. با این فناوری امکان انتقال داروهای ضد سرطان از سد خونیمغزی مقدور میشود.
شرکت Netra فناوری خود را تحت عنوان Nanopart عرضه کرده است که در آن فرآیند نانوکریستالیزاسیون برای تمام دستههای دارویی از مولکولهای کوچک آلی تا پروتئینهای درشت امکانپذیر شده است. این فناوری امکان دارورسانی هدفمند داروهای کم محلول در آب و داروهای پروتئینی را فراهم میکند.
یک کره لایهلایه که Nanoshell نامیده میشود به وسیلهی شرکت آمریکایی Nanospectra جهت دارورسانی ساخته شده است، لایهی بیرونی این کره از جنس طلا و لایههای داخلی آن از جنس سیلیکا و دارو هستند. نانوشل را به گونهای میتوان طراحی کرد که انرژی نور را جذب کرده و آن را به گرما تبدیل کند. بنابراین وقتی که نانوشل در برابر عضو هدفی مانند سلولهای سرطانی قرار گرفت، اگر نور مادون قرمز به آن بتابانیم قادر به آزادسازی آنتیبادیهای اختصاصی ضدسرطان میشوند.
در ادامه انشاءالله انواع روشهای ایجاد نانوساختارهای حاوی دارو را مورد بررسی قرار میدهیم . . .
منبع: نانوفناوری در پزشکی، دارورسانی وکاربردهای آن، کارگروه صنعت و بازار ستاد نانو
