نشر توسط:admin Views 26 تاریخ : 1 ارديبهشت 1395 نظرات ()
تاریخچه آنژیوگرافی (Angiography)این روش که در ابتدا بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شد ، برای اولین بار در سال 1929 توسط ورنر فورسمن بر روی انسان صورت گرفت. هدف فورسمن ابداع روشی برای رساندن مستقیم داروها به درون قلب بود ، اما قابلیت تکنیک فورسمن ، به عنوان یک ابزار تشخیصی توسط افراد دیگر مورد توجه قرار گرفت. امروزه سالانه بیش از یک میلیون کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی قلبی برای اهداف تشخیصی ، مداخله درمانی یا هر دو انجام می‌پذیرد.
آنژیوگرافیآنژیوگرافی یا آرتریوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که در آن اجزای دستگاه گردش خون شامل: سرخرگ‌ها ، سیاهرگ‌ها و حفره‌های قلب با تابش اشعه ایکس به تصویر کشیده می‌شوند. آنژیوگرافی یکی از اقدامات تهاجمی قلبی به شمار می‌رود ، به این صورت که کاتتر یا لوله‌ای باریک از طریق سیاهرگ یا سرخرگ‌های پا یا دست به سمت قلب هدایت شده و مستقیماً اندازه گیری‌ها و تصویربرداری‌های لازم را میسر می‌سازد.نتایج به دست آمده از آنژیوگرافی کرونری عبارتند از مشخص کردن تعداد عروق کرونری ، نشان دادن محل دقیق انسداد داخل عروق و نشان دادن وسعت انسداد عروق.راه‌های درمان گرفتگی رگ‌های کرونر بر اساس میزان گرفتگی عروق شامل درمان دارویی ، آنژیوپلاستی و عمل جراحی قلب باز است.
برای انجام آنژیوگرافی ، بیمار در بیمارستان بستری و در محل کشاله ران یک سوراخ کوچک ایجاد میشود. سپس یک لوله باریک از رگ پا به داخل رگ‌های قلب فرستاده میشود. بعد از آن ، مواد مورد نظر (ماده حاجب) به درون لوله تزریق میشود و به رگ‌های قلب منتقل میشود. در این حین از رگ‌ها عکس گرفته میشود تا گرفتگی عروق ، درصد تنگی و اینکه کدام رگ و کجای رگ تنگ است ، مشخص شود.
دستگاه سی‌تی آنژیو (CTA) یا سی تی آنژیوگرافی (CT Angiography) چیست؟عوارض دستگاه سی تی آنژیو قطعاً بسیار کمتر از آنژیوگرافی است اما گاهی متخصصان قلب بدون توجه به این مسئله ، برای بیمار آنژیوگرافی تجویز می‌کنند و به صورت خود ارجاعی خودشان انجام می‌دهند. دستگاه‌هایی که به عنوان دستگاه سی تی آنژیو معروف شده‌اند ، در واقع دستگاه‌هایی سی تی اسکن 64 اسلایس هستند که می‌توانند علاوه بر اسکن قسمت‌های مختلف بدن ، از داخل رگ و عروق کرونر قلب هم تصویربرداری کنند.تصویربرداری این دستگاه‌ها بسیار دقیق است و عوارض آن به مراتب کمتر از دستگاه‌های آنژیوگرافی است. دیگر لازم نیست وسیله تصویربرداری وارد رگ بیمار شود و مثل یک عکس ساده کلیه با تزریق وریدی از جلوی آرنج ، تصویربرداری از عروق انجام میشود و فرد مراجعه کننده بلافاصله می‌تواند از روی تخت بلند شود و به خانه برود و هیچ عارضه‌ای ندارند. در حالی که آنژیوگرافی بسیار دردناک است و فرد بیمار باید عوارض زیادی را تحمل کند ، هزینه سی تی آنژیو نیز در گران‌ترین مراکز خصوصی کمتر از نصف آنژیوگرافی است اما برخی متخصصان قلب برای اینکه سی تی آنژیو را متخصص رادیولوژیست انجام می‌دهد ، برای بیمار آنژیوگرافی تجویز می‌کنند و به صورت خود ارجاعی خودشان این کار را انجام می‌دهند ، بدون اینکه هیچ مرجع دیگری بر لزوم این کار نظارت داشته باشد. بحث خود ارجاعی پزشکان در تمام کشورها یک بحث چالش برانگیز است و هیچ بعید نیست که منافع مادی در تجویز این موارد دخیل باشد ؛ نمی‌توان گفت کل این نوع خدمات خود ارجاعی ممنوع شود اما باید قانونمند شود و یک گروه متخصص باید این موارد را تأیید کنند. مسئله دیگر این است که تعداد دستگاه‌های سی تی آنژیو در کشور کمتر از تعداد موردنیاز است و برای تأمین نیازها باید در هر استان حداقل یک مرکز سی‌تی آنژیو یا سی تی اسکن اسلایس وجود داشته باشد.مزایای سی تی آنژیوگرافیسی تی آنژیوگرافی قادر است تنگ شدن عروق خونی را به موقع تشخیص دهد و درنتیجه زمان کافی برای درمان وجود دارد.سی تی آنژیوگرافی جزئیات آناتومیک دقیق تری از عروق خونی نسبت به MRI می‌دهد.سی تی آنژیوگرافی به عنوان غربالگری بیماران عروقی ایمن تر ، سریع تر و ارزان تر از آنژیوگرافی است و بیمار احساس ناراحتی کمتری می‌کند.محدودیت‌های سی تی آنژیوگرافیدر شخصی که بسیار چاق است ، تصاویر کیفیت بسیار خوبی نخواهند داشت.در بیمارانی که بیماری کلیوی پیشرفته یا دیابت شدید دارند نباید انجام شود ، چون ماده حاجب می‌تواند به عملکرد کلیوی صدمه بیشتری بزند.اگر یک بیمار ضربان نامنظم قلب داشته باشد یا پلاک های متعدد کلسیمی در جدار رگ داشته باشد ، ممکن است سی تی آنژیوگرافی به سختی تفسیر شود.سی تی آنژیوگرام به اندازه آنژیوگرافی با کاتتر در عکس‌برداری از عروق پیچ در پیچ قابل اطمینان نیست. به خصوص در شریان‌های کرونری در قلبی که به سرعت در حرکت است.سی تی آنژیوگرافی برای دیدن عروق خونی در نقاط کلیدی بدن استفاده میشود که شامل: مغز ، کلیه‌ها ، لگن ، پاها ، قلب ، گردن و شکم است.خطر واکنش های حساسیتی در برابر تزریق یُد وجود دارد.در صورت نشت ماده تزریقی به پوست ، پوست تخریب میشود.در مقایسه با سایر روش های تصویربرداری پزشکی ، میزان تشعشع یونیزه این روش بسیار بیشتر است و بسته به سن بیمار و روش آزمایش ، این روش خطر ابتلا به سرطان را برای تمام طول عمر افزایش می‌دهد. در برخی شرایط ، مزایای این روش می‌تواند بیشتر از مشکلات برشمرده باشد.پزشکان از روش سی تی آنژیو برای موارد زیر استفاده می‌کنند:- تشخیص بیماری‌ها و آنوریسم (بزرگ شدن) آئورت و سایر رگ های بزرگ.- تشخیص تنگی‌ها در رگ‌هایی که جریان خون را به مغز محدود می‌کند و منجر به حمله مغزی میشود.- تشخیص بیماری‌ها در شریان‌هایی که به سمت پاها می‌روند و نازک شده‌اند.- دیدن مسیر رگ‌های کلیه برای پیوند کلیه یا بیماری‌های رگ کلیه.- صدمه را در شریان‌های گردن ، سینه ، شکم و لگن نشان می‌دهد.- شریان‌های تغذیه کننده به تومور را قبل از جراحی ارزیابی می‌کند.- شریان‌های ریوی را برای تشخیص آمبولی ریه بررسی می‌کند.