تازه ها
سویا بهترین جایگزین گوشت قرمز
با این حال برخی خانوادهها به دلیل صرفهجویی، این محصول را جایگزین گوشت كردهاند، اما تعدادی هم هستند كه این فرآورده گیاهی را بدون ارزش تغذیهای میدانند و حتی یكبار هم طعم آن را نچشیدهاند. آیا میتوان سویا را با گوشت مقایسه كرد؟
سویا عضوی از خانواده حبوبات است. آنچه به عنوان پروتئین بافتدار سویا در بازار عرضه میشود، از تغییر شكل یافتن لوبیای سویا به دست میآید.
پروتئین سویا بدون روغن و كلسترول
در صنعت، ابتدا دانههای سویا را به كارخانههای روغنكشی میبرند و در آنجا این دانهها خردشده و با پرسهای مكانیكی روغنكشی میشود. بقیه روغن موجود در سویا را هم با حلالهای شیمیایی استخراج میكنند.
آنچه از سویا باقی میماند كنجاله سویاست. این كنجاله فاقد روغن و كلسترول بوده و سرشار از پروتئین، فیبر و املاح معدنی است.
در ادامه فرآوری، كنجاله سویا را در دستگاهی ریخته و میپزند و به خمیر تبدیل میكنند و در نهایت آنها را به وسیله دستگاههایی فرم داده و به شكلی كه در بازار میبینید با نام پروتئین سویا عرضه میكنند.
پروتئین سویا با گوشت برابری میكند
البته باید بدانید وقتی سویا طبخ میشود، مقدار زیادی از ویتامینهای خود را از دست میدهد و به دلیل جذب آب 15 تا 20 درصد از غلظت پروتئینیاش كاسته میشود.
با این حال باز هم میزان پروتئین آن بسیار بالا بوده و پس از طبخ چیزی حدود 50 تا60 درصد از پروتئین آن باقی خواهد ماند بنابراین مقدار پروتئین سویا با گوشت قابل مقایسه است، اما نكته قابل توجه آن كه كیفیت و تعداد برخی اسیدهای آمینه ضروری پروتئین سویا از گوشت كمتر است.
یعنی اگر بخواهیم این فرآورده را به طور كامل جایگزین گوشت قرمز و منابع پروتئین حیوانی را از برنامه غذایی روزانه حذف كنیم به یقین علائم كمبود برخی اسیدهای آمینهای كه در بدنمان ساخته نمیشود ظاهر شده و عوارضی را به دنبال خواهد داشت.
متخصصان معتقدند بیشتر پروتئینهای گیاهی به جهت آن كه یك یا چند اسید آمینه ضروری را ندارد، بهتر است همراه با منابع پروتئینی دیگر همچون غلات یا گوشت مصرف شود. در نتیجه اگر پروتئین سویا را به همراه ماكارونی یا برنج مصرف كنید یا با یك دوم گوشت قرمز مخلوط كنید، اسیدهای آمینه این منابع مكمل یكدیگر شده و این مشكل برطرف خواهد شد.
آهن سویا قابلیت جذب پایینی دارد
در مورد میزان آهن سویا نیز باید گفت در مقایسه با آهن گوشت تفاوت چندانی ندارد.
البته باید بدانید در مرحله خیساندن و پخت، مقداری از آهن سویا در آب پخت نشست كرده و از میزان آن كاسته میشود. نكته قابل توجه آن كه آهن سویا به دلیل گیاهی بودن بسختی جذب بدن میشود.
اما آهن گوشت قابلیت جذب فوقالعاده بالایی داشته و زنان باردار و شیرده و دختران نوجوانی كه در زمان قاعدگی دچار كمبود این ماده معدنی میشوند برای جبران كمخونی باید از منابع حیوانی آهن مورد نیاز بدن خود را كسب كنند. از طرفی میزان بالای ویتامین B12 گوشت قرمز فاكتوری موثر برای ساخت سلولهای خونی و عصبی بوده و در ساخت DNA موثر است.
اما برای گیاهخوارن ناراحتی وجود ندارد چون میتوان با در نظر گرفتن نکات زیر به رژیم گیاه خواری خود ادامه دهند بدون اینکه دچار کم خونی شودند و سطح آهن بدنشان کمتر شود.
1-سعی کنید تا حد امکان اگر دارای استعداد کم حونی دارید زیاد سویا را ابکشی نکنید تا اهن آن هدر نرود.
2-از گیاهان آهن دار که برگ تیره دارند مثل:کلم بروکلی،اسفناج،جعفری و ....، بسیار استفاده کنید.
3-سعی کنید از تربچه استفاده نمایید که سرشار از ویتامین خون سازه B12 است.
سعی کنید در شستن تمام مواد غذایی بالا وسواس به خرج ندهید.
«روی» در گوشت
همچنین باید بدانید بهترین منبع روی، گوشت قرمز است. روی به رشد مطلوب كودكان و نوجوانان كمك كرده و در تنظیم برخی اعمال دستگاه تناسلی دخیل است، اما نباید نادیده گرفت كه گوشت قرمز سرشار از چربی اشباع بوده و كلسترول بالایی دارد. البته گوشتی كه 95 درصد لخم باشد چربی كمتری دارد، ولی در مقایسه با سویا باز هم چرب است.
برگرها، كباب كوبیده، سوسیس، كالباس و حتی انواع ناگتها بیش از 50 درصد چربی داشته و برای بدن مضر است. بنابراین بنا به گفته متخصصان تغذیه از مصرف بیش از نیم كیلو گوشت قرمز پخته و فرآوردههای آن در هفته خودداری كنید.
در صورتی كه فرآوری سویای بافتدار بدرستی و تحت كنترل متخصصان مربوط انجام شود، به دلیل فقدان كلسترول و غنی بودن از مواد فنولی و آنتی اكسیدانی (ضد سرطان) برای سلامت قلب و عروق مناسبتر از مقدار زیاد گوشت بوده و فیبر بالای آن برای كاركرد مطلوب سیستم گوارشی مفید و سبب رفع یبوست و التیام هموروئید (بواسیر) میشود.
نتیجه کلی:رژیم گیاهخواری از هر نظر مناسبت تر و سالم تر از رژیم گوشتخواری است و به قول انیشتین انسان ها هیچکدام گوشتخوار به دنیا نمی آیند این بدین معناست که ما چون عادت به گوشتخواری داریم برای گیاهخوار شدن باید همزمان با حذف مواد جانوری جایگزین مناسب آن را از دایره مواد غذایی گیاهی قرار دهیم تا دچار کمبود خاصی نشویم.به طور کلی هیچ مواد مغذی در جانوری نیست که در گیاهخواری نباشد پس گوشت برای بدن اساسی نیست.