تازه ها
سنگ کلیه
| سنگ کلیه | |
|---|---|
یک سنگ کلیه ۸ میلی‌متری
|
|
| آی‌سی‌دی-۱۰ | N20.0 – N20.9 |
| آی‌سی‌دی-۹ | 592.0, 592.1, 592.9 |
| دادگان بیماری‌ها | ۱۱۳۴۶ |
| مدلاین پلاس | 000458 |
| ای‌مدیسین | med/۱۶۰۰ |
| پیشنت پلاس | سنگ کلیه |
| سمپ | D007669 |
سنگ کلیه سنگ کلیه که رنال کلکولوس یا نفرولیت هم نامگذاری شده است جسم سختی است که از کانیهای موجود در ادرار تشکیل می‌شود. سنگهای کلیه معمولاً از راه مجرای ادرار دفع می‌شوند و اگر کوچک باشند هیچ نشانگانی ندارند؛ ولی اگر اندازه سنگ کلیه به ۳ میلیمتر (۰٫۱ اینچ) برسد مجرای میزنای را بسته و درد شدیدی را در پهلوها و پشت ایجاد می‌کند که به کشاله ران نیز کشیده می‌شود. این درد را قولنج کلیوی نامیده‌اند و به صورت درد بازگشت کننده هر ۲۰ تا ۶۰ دقیقه تکرار می‌شود. نشانه‌های دیگر سنگ کلیه شامل تهوع، استفراغ، خون ادراری، چرک در ادرار، و درد در حین ادرار کردن می‌باشند. بسته شدن میزنای کاهش کارکرد کلیه و بزرگی کلیه را ایجاد می‌کند.
اغلب بیماران مبتلا به سنگهای کلیه معمولاً در سالهای اولیه بلوغ و حد اکثر شیوع سنی آن در حدود ۲۸ سالگی است. بطور کلی سنگهای کلیه در مردان ۴ برابر زنان است، نسبت مرد به زن ۲ به ۳ است.[۱]
انواع مختلف سنگ ادراری وجود دارد ولی اغلب سنگها از جنس اگزالات کلسیم هستند.[۲] سایر انواع شامل ترکیبات فسفات، سیستئین، و اسیداوریک هستند. سنگها در لگنچه، میزنای، مثانه و در پیشابراه دیده می‌شوند. رژیم غنی از کلسیم - سدیم - پروتئین و همچنین عدم تحرک افراد مبتلا به هیپر کلسیوری نوع دو - افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مثل التهاب روده، سابقه ابتلا به عفونت ادراری و بیماری‌های متابولیک، نقرس، عدم تحرک در ابتلا به سنگ نقش دارند.
محتویات
تاریخچه
اولین گزارش‌های سنگ ادراری شاید مربوط به سنگ‌هایی باشد که در اسکلت یک فرد مصری که در ۴۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌زیسته یافت شده است. همین‌طور جراحیهایی که برای سنگ ادراری انجام شده‌اند نیز جزو اولین اعمال جراحی محسوب می‌شوند.[۳]
علایم سنگ کلیه
درد حاد اغلب ناشی از گیرکردن سنگ در مجاری ادراری است وگرنه خود سنگ اغلب علامتی ندارد. انسداد، عفونت، خیز، درد شدید در منطقه دندهای مهره‌ای، تهوع، استفراغ و اسهال است. درد بسیار شدید و شبیه به درد زایمان است، هماچوری یا خون ادراری در این افراد دیده می‌شود.
هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب نفرون است. نفرون نام واحدهای ساختاری کلیه است که لوله پیچیده‌ای متشکل از یک لایه بافت پوششی است و در یک انتها بسته و در انتهای دیگر به درون لگنچه باز می‌شود. سنگ کلیه می‌تواند کشنده باشد.
دلایل ایجاد سنگ کلیه
- اختلال غده پاراتیروئید و دفع بیش از حد کلسیم از ادرار
- استفاده بیش از حد کلسیم و ویتامین D
- کمبود آب در بدن
- مصرف الکل
- پرکاری تیروئید
- داشتن سابقه خانوادگی
- مصرف بیش از حد کلسیم به دلیل رژیم غذایی نامناسب
| نوع سنگ کلیه | شیوع | شرایط ایجاد | رنگ | روش مشاهده | ویژگیها |
|---|---|---|---|---|---|
| کلسیم اُگزالات | ۸۰٪ | when urine is acidic (decreased pH)[۴] | Black/dark brown | Radio-opaque | Some of the oxalate in urine is produced by the body. Calcium and oxalate in the diet play a part but are not the only factors that affect the formation of calcium oxalate stones. Dietary oxalate is found in many vegetables, fruits, and nuts. Calcium from bone may also play a role in kidney stone formation. |
| Calcium phosphate | ۵–۱۰٪ | when urine is alkaline (high pH) | Dirty white | Radio-opaque | Tends to grow in alkaline urine especially when proteus are present. |
| اسید اوریک | ۵–۱۰٪ | when urine is persistently acidic | Yellow/reddish brown | Radiolucent | Diets rich in animal proteins and purines: substances found naturally in all food but especially in organ meats, fish, and shellfish. |
| Struvite | ۱۰–۱۵٪ | infections in the kidney | Dirty white | Radio-opaque | Preventing struvite stones depends on staying infection-free. Diet has not been shown to affect struvite stone formation. |
| سیستین | 1–2%[۵] | rare genetic disorder | Pink/yellow | Radio-opaque | Cystine, an amino acid (one of the building blocks of protein), leaks through the kidneys and into the urine to form crystals. |
| گزانتین[۶] | Extremely rare | Brick red | Radiolucent |
درمان سنگ کلیه
 |
این بخش به هیچ منبع و مرجعی استناد نمی‌کند. |
حمام یا بخار آب گرم و مصرف مایعات در صورت عدم منع مفید است. بیماران باید رژیم غذایی را رعایت کنند و در طول روز یک الی دو لیتر آب بنوشند، از فعالیت زیاد بپرهیزند، با مشاهده اولین عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنند، هر چند وقت یک بار آزمایش ادرار انجام دهندو مراقب افزایش میزان اوره و کراتینین و نیتروژن اوره خون خود باشند.
در صورتی که سنگ بزرگ‌تر از یک سانتیمتر باشد از عمل جراحی استفاده می‌کنند. برای درمان از لیزر، ESWL، TUL، سیستوسکوپی، نفرولیتوتومی و کمولیز استفاده می‌کنند.
هنگام ایجاد درد حاد (اغلب ناشی از گیرکردن سنگ در مجاری) مسکن‌های مخدر و غیراستروئیدی مفید هستند. معمولاً در چنین مواقعی اساس درمان انتظار برای دفع سنگ از طریق جریان ادرار است.
