خبرگزاری آیصد (جدیدترین و جذاب ترین اخبار ایران و جهان)

نشر توسط:admin Views 23 تاریخ : 19 فروردين 1395

فرض كنید شما صاحب یا مدیر یك شركت خدماتی هستید كه در سیستم اطلاعاتی خود فرآیندهای روزمره زیادی دارید و درنتیجه، فضای زیادی را برای ثبت اطلاعات موردنیاز و حیاتی شركت تخصیص داده‌اید. سؤالی كه می‌توان مطرح كرد این است كه آیا تا به‌حال به مسایلی مثل سرایت ویروس، نوسانات ناگهانی برق، حوادث غیرمترقبه طبیعی یا حتی اشتباهات كاركنان شركت كه وقوع هر كدام از آن‌ها می‌تواند اطلاعات ارزشمندتان را برای همیشه نابود كند اندیشیده‌اید؟ اگر به هر علتی حتی فقط قسمت كوچكی از آن اطلاعات مهم از دست برود و شما نتوانید به مشتریانتان سرویس‌های مورد نظرشان را ارایه دهید، یا این‌كه چند ساعتی آن‌ها را با تأخیری كه خودتان در واقع مسبب آن بوده‌اید مواجه كنید، در این صورت تا چه میزان سرمایه و زمان كاری شركت را به هدر داده‌اید و تا چه اندازه ادامه فعالیت آن را در معرض تهدید قرار داده‌اید؟

 امروز نگهداری از اطلاعات به عنوان یكی از  مهم‌ترین وظایف واحد كامپیوتر در یك شركت به‌شمار می‌رود. اما گاهی اوقات و به دلایل تقرییاً روشنی، این مسأله در برخی شركت‌های كوچك یا متوسط مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. برخی از این دلایل عبارتند از:

1-  بسیاری از این قبیل شركت‌ها دارای افرادی با تخصص ویژه برای نگهداری از سیستم و اطلاعات درون آن و ایجاد نسخه‌های پشتیبان (Backup) برای مواقع ضروری نیستند. شاید در بسیاری از این موارد، مدیران این شركت‌ها تصور می‌كنند كه اختصاص هزینه و حقوق ویژه، برای چنین كاری در كل به ضرر شركت تمام می‌شود و یا حداقل این‌كه این كار ارزش صرف چنان هزینه‌ای را ندارد.

2-  در بسیاری از موارد به دلیل عدم طبقه‌بندی و دسته‌بندی اطلاعات، كل اطلاعات ضروری و موردنیاز یك شركت، فقط بر روی یك سرور قرار دارد كه در نتیجه در صورت بروز ایراد در آن سرور، در كل كار شركت اختلال ایجاد می‌شود.

3-  در برخی از شركت‌ها علیرغم توجه و آگاهی كافی دست‌اندركاران به هر دو مقوله تولید اطلاعات و نگهداری از آن‌ها، به دلیل عدم وجود بودجه كافی، عملاً مقوله دوم با نقض یا فراموشی مواجه می‌شود.

برای مواجه با چنین رویدادهای ناخواسته‌ای، شش نكته مهم به صاحبان و مدیران شركت‌های مذكور توصیه می‌شود:

1-  قبل از این‌كه نگران بروز هر حادثه‌ای در محدوده مسؤولیتتان شوید، باید افراد متخصصی را به خدمت بگیرید، سیاست‌هایتان را در زمینه نگهداری از اطلاعات تدوین كرده و اولویت‌ها را مشخص كنید. افراد متخصص وظیفه دارند براساس سیاست‌ها و اولویت‌های تدوین شده، اطلاعات را از لحاظ اهمیت و ریسك‌پذیری مورد بررسی قرار داده و دسته‌بندی كنند.

در شركت‌های كوچك یا متوسط وظیفه مذكور را تنها یك شخص كه آن هم می‌تواند فردی در حوزه اجرایی سیستم باشد انجام دهد اما در شركت‌های بزرگ، شاید وجود یك مدیر و چند دستیار او برای این كار لازم باشد. پس در مرحله اول اطلاعات حیاتی و در مرحله دوم برنامه‌های كاربردی  حیاتی شناسایی و دسته‌بندی می‌شوند و از آن‌ها نسخه پشتیبان تهیه می‌شود.

2-  نسخه‌های پشتیبان را در جای دیگری كه سیستم در آن مستقر نیست نگهداری كنید. به عنوان مثال اگر از یك سرور پشتیبان استفاده می‌كنید این سرور لزوماً باید در جای دیگری قرار بگیرد تا در صورت بروز حوادثی مثل آتش‌سوزی، سرقت، زلزله، نوسانات برق و غیره به صورت همزمان با سرور  اصلی آسیب نبیند. اگر نسخه‌های پشتیبان را بر روی نوار مغناطیسی یا CD و امثال آن ذخیره می‌كنید باز هم باید آن‌ها را در محل دیگری نگهداری كنید. 

 سیستم‌های RAID/JBOD

RAID استانداردی برای ذخیره اطلاعات بر روی چند هارددیسك به‌صورت همزمان است. این عمل باعث می‌شود تا عملیات انتقال اطلاعات از طرف CPU و رابط I/O به طرف هارددیسك به دلیل سرعت كمتر هارددیسك دچار وقفه كمتری شود. در این زمان CPU احساس می‌كند كه اطلاعات را برای فقط یك هارددیسك ارسال می‌كند در حالی‌كه پس از قرار گرفتن آن اطلاعات بر روی پورت I/O، چندین هارددیسك آماده دریافت آن خواهند بود و در نتیجه سرعت ذخیره‌سازی به چند برابر افزایش خواهد یافت. در حال حاضر چندین نوع RAID مختلف وجود دارد.

مثلاً RAID 0 اطلاعات دریافتی را به صورت موازی و همزمان بر روی چند هارددیسك  می‌نویسد و در نتیجه هیچ‌گاه در این دیسك‌ها اطلاعات یكسان نوشته نمی‌شود بلكه هر كدام، قسمتی از اطلاعات دریافتی را درون خود نگه می‌دارند و سرعت خواندن و نوشتن را چند برابر می‌كنند. در RAID 1 حداقل  دو هارددیسك وجود دارد كه دقیقاً مشابه هم هستند و به محض دریافت اطلاعات، بر روی هر دو هارددیسك به‌طور كامل نوشته می‌شود.
 
در این نوع، سرعت خواندن اطلاعات بالاتر می‌رود اما سرعت نوشتن اطلاعات بر روی آن تفاوتی با هارددیسك‌های معمولی ندارد. در RAIDهای بعدی (2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7 و 10) مكانیسم‌هایی برای كنترل خطای نوشتن اطلاعات از طریق ثبت بیت‌های Parity و امثال آن اندیشیده شده تا عملیات نوشتن و خواندن موازی از چند هارددیسك با اطمینان بیشتری همراه شود.

در سیستم‌های Just a Bank of disks) JBOD) شما دارای چندین هارددیسك هستید كه هیچ ربطی به یكدیگر ندارند و فقط از لحاظ منطقی برای سیستم‌عامل در حكم یك هارددیسك واحد عمل می‌كنند. این عمل دقیقاً برعكس عمل پارتیشن‌بندی هارددیسك است كه در آن شما یك هارددیسك را به چند پارتیشن منطقی تقسیم می‌كنید. یعنی در JBOD چند هارددیسك را به یك هارددیسك منطقی تبدیل می كنید تا بتوانید اطلاعات و فایل‌های بیشتری را روی آن ذخیره كنید.
 
با این مكانیسم تنها چیزی كه عایدمان می‌شود داشتن یك هارددیسك با حجم خیلی بزرگ است در حالی كه سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات نه تنها بیشتر نمی‌شود بلكه شاید در مواردی به دلیل داشتن چنین هارددیسك بزرگی كمتر هم بشود. به هر حال سیستم‌های RAID برای مكان‌هایی كه سرعت ذخیره و بازیابی اطلاعات ارزش زیادی دارد و سیستم‌های JBOD برای جاهایی كه مشكل انباشتگی زیاد از حد  اطلاعات و هارددیسك را دارند مفید است.

● ‌رابط  SCSI: یكی از استانداردهای ANSI جهت اتصال ادوات سخت‌افزاری مثل هارددیسك یا نوار مغناطیسی به كامپیوترهای شخصی است كه برای اولین بار در كامپیوترهای مكینتاش مورد استفاده قرار گرفت. این رابط نه‌تنها از سرعت بهتر بلكه از قابلیت انعطاف بیشتری نسبت به رابط‌های موازی (پارالل) برخوردار است. یكی از استانداردهای اسكازی به نام Ultra 2 SCSI قادر است در هر ثانیه 80 مگابایت اطلاعات را جابه‌جا كند. این رابط می‌تواند تا 7 یا 15 دستگاه جانبی را (در فواصل حداكثر 12 متری) توسط كابل به یك كامپیوتر متصل كند.

آخرین استاندارد اسكازی به نام   Ultra 3 كه یك رابط 16 بیتی است می‌تواند اطلاعات را با سرعت دو برابر قبل یعنی تا 160 مگابایت در ثانیه انتقال دهد.
رابط FICON: یك رابط ورودی/خروجی پرسرعت برای اتصال كامپیوترهای آی‌بی‌ام MainFrame به ادوات ذخیره‌سازی مثل هارددیسك است. این رابط قادر است در حدود یكصد مگابایت اطلاعات را در ثانیه، از طریق فیبر نوری و تا مسافت 3 كیلومتر ارسال نماید.

● رابط  ESCON: همانند FICON یك رابط ورودی/خروجی پرسرعت برای كامپیوترهای آی‌بی‌ام MainFrame است كه می‌تواند دویست مگابایت اطلاعات را در طی 1 ثانیه تا شعاع 60 كیلومتر بر روی یك فیبر نوری انتقال دهد.
● رابط  ATA: استانداردی برای اتصال كامپیوترهای PC به دیسك سخت است. این رابط دارای انواع مختلفی است كه سرعت آن برحسب عددی كه مقابل آن درج می‌شود متفاوت است. به عنوان مثال  ATA/133 قادر است اطلاعات را با سرعت 133 مگابایت در ثانیه از CPU به هارددیسك منتقل كند. به رابط مذكور به دلیل استفاده از سیگنال‌های موازی (Parallel)، عنوان PATA نیز اطلاق می‌شود.
● رابط SATA: یك استاندارد جدید برای اتصال دیسك سخت به كامپیوتر است. همان‌طور كه از نام آن برمی‌آید، این استاندارد براساس ارسال سیگنال‌های سریال كار می‌كند (برخلاف استاندارد IDE كامپیوترهای شخصی معمولی یا حتی PATA كه به صورت سیگنال‌های موازی با كامپیوتر ارتباط برقرار می‌كنند)‌

كابل‌های مورد استفاده در این استاندارد بسیار انعطاف‌پذیر و نازك‌تر از كابل‌‌های PATA می‌باشند به علاوه این‌كه ولتاژ مصرفی آن در حدود 250 میلی‌ولت است كه بسیار كمتر از میزان 5 ولتی در PATA می‌باشد. در حال حاضر آخرین نوع این رابط یعنی SATA II سرعتی در حدود 300 مگابیت در ثانیه دارد كه با توجه به پیشرفت سریع فناوری آن پیش‌بینی می‌شود تا چندی دیگر نسخه سوم این رابط یعنی SATA III  با سرعت 600 مگابیت در ثانیه وارد بازار شود.

3-  برای هر نوع حادثه احتمالی كه ممكن است رخ دهد، برآورد هزینه كنید.

تمام حالت‌هایی كه ممكن است برای هر نوع اطلاعات و یا برنامه‌ها پیش آید در نظر گرفته و زمان و هزینه و نفرات موردنیاز برای رفع آن ایراد را برآورده كنید.

4-  تكنولوژی ایجاد نسخه‌های پشتیبان از داده‌هایتان را مشخص كنید. در بسیاری از برنامه‌ها خصوصاً آن‌هایی كه مربوط به بانك‌های اطلاعاتی هستند، فناوری‌هایی كه تحت نام‌های مختلفی مثل Export ،Backup ،Replication  وجود دارند كه بهترین راه برای نگهداری اطلاعات حیاتی سیستم برای مواقع ضروری هستند. سایر برنامه‌های غیر بانك اطلاعاتی (مثل سرویس پست‌الكترونیكی) هم راه‌های پشتیبان‌گیری خوبی را پیش روی كاربر قرار می‌دهند. ضمن این‌كه برخی شركت‌های صاحب نام هم به ارایه سرویس‌هایی برای ذخیره‌سازی و پشتیبان‌گیری از هر نوع داده و فایلی پرداخته‌اند.
 
به‌عنوان مثال برنامه Storage Server متعلق به مایكروسافت یا مثلاً برنامه Double Take متعلق به NSI از مشهورترین آن‌ها به حساب می‌آیند.

5-  در صورت امكان، قابلیت ذخیره و بازیابی اطلاعات را تا حدودی برای خود كاربران مهیا سازید تا بدون نیاز به متخصص بتوانند در مواقع ضروری این كار را انجام دهند.

6 - جهت حفظ آمادگی خود و كاربران، در مقاطع زمانی مناسبی دست به انجام مانورهای تمرینی بزنید و سعی كنید توانایی‌های خودتان، سیستم و كاربران را در زمان مواجهه با مشكلات احتمالی محك بزنید و مطمئن شوید كه در زمان بروز بحران‌های واقعی قادرید از پس مشكلات برآیید.

3-  برای هر نوع حادثه احتمالی كه ممكن است رخ دهد، برآورد هزینه كنید.

تمام حالت‌هایی كه ممكن است برای هر نوع اطلاعات و یا برنامه‌ها پیش آید در نظر گرفته و زمان و هزینه و نفرات موردنیاز برای رفع آن ایراد را برآورده كنید.

4-  تكنولوژی ایجاد نسخه‌های پشتیبان از داده‌هایتان را مشخص كنید. در بسیاری از برنامه‌ها خصوصاً آن‌هایی كه مربوط به بانك‌های اطلاعاتی هستند، فناوری‌هایی كه تحت نام‌های مختلفی مثل Export ،Backup ،Replication  وجود دارند كه بهترین راه برای نگهداری اطلاعات حیاتی سیستم برای مواقع ضروری هستند. سایر برنامه‌های غیر بانك اطلاعاتی (مثل سرویس پست‌الكترونیكی) هم راه‌های پشتیبان‌گیری خوبی را پیش روی كاربر قرار می‌دهند. ضمن این‌كه برخی شركت‌های صاحب نام هم به ارایه سرویس‌هایی برای ذخیره‌سازی و پشتیبان‌گیری از هر نوع داده و فایلی پرداخته‌اند.
 
به‌عنوان مثال برنامه Storage Server متعلق به مایكروسافت یا مثلاً برنامه Double Take متعلق به NSI از مشهورترین آن‌ها به حساب می‌آیند.

5-  در صورت امكان، قابلیت ذخیره و بازیابی اطلاعات را تا حدودی برای خود كاربران مهیا سازید تا بدون نیاز به متخصص بتوانند در مواقع ضروری این كار را انجام دهند.

6 - جهت حفظ آمادگی خود و كاربران، در مقاطع زمانی مناسبی دست به انجام مانورهای تمرینی بزنید و سعی كنید توانایی‌های خودتان، سیستم و كاربران را در زمان مواجهه با مشكلات احتمالی محك بزنید و مطمئن شوید كه در زمان بروز بحران‌های واقعی قادرید از پس مشكلات برآیید.

استراتژی ذخیره اطلاعات
طبق آمارهای سال 2003، در بسیاری از سیستم‌های متعلق به شركت‌های مختلف، حدود 40 الی 75 درصد برحجم اطلاعات ذخیره شده شركت‌ها افزوده شده است. شاید یكی از اولین راه‌هایی كه به ذهن خطور می‌كند این است كه با افزایش ادوات ذخیره‌سازی مثل افزایش تعداد و حجم هارددیسك‌ها، این مشكل به‌راحتی قابل حل است. شاید همه شركت‌ها توانایی پرداخت هزینه‌های مربوط به افزایش و نوسازی تجهیزات ذخیره‌سازی خود و استخدام افراد متخصص بیشتری را نداشته باشند.

این شركت‌ها نمی‌توانند به راحتی ادوات ذخیره‌سازی خود را تغییر دهند چون ممكن است با این كار درگیر بسیاری مسایل دیگر مثل عدم پشتیبانی یا سازگاری سیستم‌های نرم‌افزاری موجود با آن ادوات شوند. به هر حال بین این فاكتورهای  مهم یعنی ارزش اطلاعات ذخیره شده و هزینه تحمیلی در اثر از دست دادن آن‌ها و هزینه افزایش و نوسازی تجهیزات ذخیره‌سازی،  باید نوعی توازن برقرار شود تا ریسك مالی هر حالت به میزان قابل قبولی برسد.

برقراری این نوع توازن طبق استراتژی خاصی صورت می‌گیرد كه به آن مدیریت چرخه زندگی اطلاعات (Information Life cycle Management) می‌گویند. این استراتژی جدید باعث می‌شود تا شركت‌های كوچك و بزرگ بتوانند سیاست خود را در قبال مدیریت اطلاعات، استفاده از اطلاعات، نگهداری و مراقبت از اطلاعات به بهترین شكل تدوین كنند. در نتیجه این عمل، هزینه و ریسك عملیاتی ایجاد و نگهداری از اطلاعات به نحو چشمگیری كاهش می‌یابد. با این روش، بیشترین حجم اطلاعات در ازای صرف كمترین  هزینه قابل نگهداری خواهند بود.

استراتژی مذكور به مدیران شركت‌ها توصیه می‌كند هر اطلاعاتی را با توجه به نوع استفاده از آن نگهداری كنند. براین‌اساس باید اطلاعات مهم‌تر بر روی ادوات مطمئن‌تر و اطلاعات با كاربرد بیشتر بر روی ادوات سریع‌تر ذخیره شوند.

در نهایت این استراتژی جداولی را پیش روی مدیران می‌گذارد تا آن‌ها بتوانند تعیین كنند كه چه اطلاعاتی بر روی چه دستگاه ذخیره‌سازی باید قرار بگیرد. جدول 1 نمونه‌ای از به‌كارگیری  محصول سیاست مذكور است.

در اینجا عامل كارایی و سرعت مدنظر قرار گرفته و براساس آن، نوع دستگاه ذخیره‌سازی تعیین می‌گردد. (جدول 1)
در جدول 2 هم قیمت انواع رابط‌های ذخیره‌سازی اطلاعات برحسب واحد ذحیره‌سازی هر كدام آمده